Hate it or love it... Noorse rakfisk. Ook wel 's werelds meest onaangenaam geurende vis, het is namelijk rotte forel. Ik proefde deze Noorse delicatesse twee jaar geleden tijdens mijn stage in Fagernes, Valdres. Of ik het lekker vond? Niet echt... Waarschijnlijk zal ik het de volgende keer op traditionele wijze moeten eten, en niet een los stukje uit de hand. Bram Janssen, eigenaar & kok van het catering bedrijf to bEAT , weet je alles te vertellen over deze geurende delicatesse.
Er zijn vele manieren van conserveren, maar de Noren hebben (vind ik) een ietwat aparte en speciale manier om hun regenboog forel houdbaar te maken. De oorsprong is ver terug te vinden in de geschiedenis. De eerste datering van rakfisk komt uit 1348, de vis wordt dus al eeuwen op traditionele wijze gemaakt.
Het is een smaakvolle manier om de forellen lang houdbaar te maken. Dat wordt op de volgende wijze gedaan:
- De vis wordt eerst gevangen en schoongemaakt, dat wil zeggen dat de ingewanden worden verwijderd.
- Vervolgens worden de filets van de vis afgesneden en in een emmer met zout geplaatst. Er kan eventueel nog wat suiker worden toegevoegd om het proces te versnellen.
- De visfilets worden onder druk 1 tot 3 maanden (of zelfs een jaar voor de meest stinkende rakfisk) weggezet bij een temperatuur van 4 tot 8 graden.
- De producent houdt alles nauwlettend in de gaten. Omdat de vis rauw wordt gegeten is dit heel vatbaar voor ziekten en bacteriën. Als hij vindt dat de vis lang genoeg is gefermenteerd wordt deze uit het pekelmengsel gehaald en verkocht.
Rakfisk wordt door vele lokale restaurants en winkels gekocht, en in sneltreinvaart weer verkocht aan de consument.
De typische garnituren voor rakfisk zijn rauwe ui, flatbread, mosterd crème, crème fraîche en bosui. De vis heeft een hele heftige, doordringende smaak, maar in combinatie met de garnituren echt een delicatesse. Vanwege deze heftige smaak combineren de Noren de rakfisk met flink wat Aquavit (sterke Scandinavische drank) en bier.
Voor de echte liefhebbers (of de nieuwsgierigen), in het najaar wordt er een groot festival georganiseerd rondom deze delicatesse: Rakfiskfestivalen. Dit enorme feest wordt gehouden in het hart van Valdres, Fagernes. Jaarlijks bezoeken meer dan 25.000 mensen uit binnen- en buitenland het festival. Er wordt zo'n 3 ton aan rakfisk geconsumeerd, nog niet te spreken over het aantal liters Aquavit. Bovendien wordt er een prijs uitgereikt voor de beste rakfiskproducent.
Voor degene die rakfisk willen proberen. Eén tip: ruik er niet aan voordat je het in je mond stopt (en vergeet er niet sterke drank bij te bestellen).
Note: de beelden in dit artikel zijn afkomstig van Pinterest & Google Afbeeldingen.
